‘Elkenien skildert wat hy of sy sels wol. Dan bist it bêste motivearre en krijst ek it bêste resultaat’, vertelt Durk vrolijk als we het atelier in Ludingawaard in Leeuwarden binnenstappen. De meeste kunstenaars zijn al naar huis, maar twee werken ijverig door. Zo is Josin Hoevenagel druk achter de computer. Hij doet vooronderzoek voor zijn volgende schilderij: ‘Ik wil een schilderij maken met alle plekken in Europa waar Bassie en Adriaan zijn geweest’, vertelt hij trots. Kasper de Wit moet eigenlijk met de taxi mee, maar hij kan niet weg voordat hij zijn laatste werk heeft getoond. Hij pakt het vel waar hij een paar minuten geleden nog voorovergebogen aan werkte en laat het ons zien. Een Chinees tafereel met tempels en gebouwen, maar waar ook nog hier en daar een pandabeer bij geschilderd moet worden.
‘Moatst de kop der wol by hâlde’
Durk is al meer dan veertig jaar werkzaam in de zorg. ‘Ik bin yn Drachten begûn en ha yn Stiens, Frjentsjer en Dronryp wurke en wurkje no alwer lange tiid yn Ljouwert. Ik haw altyd al kreatyf dwaande west en socht wat kreatyfs yn ‘e soarch. Yn dit wurk kin ik moai myn hobby it skilderjen kombinearje mei it wurk. Minsken oanstjoere en út te daagjen en harren in poadium jaan is hartstikke moai wurk.’
Kunstgroep Atteljee is onderdeel van zorgorganisatie Alliade. Elke dag komen er zes tot negen kunstenaars met een afstand tot de arbeidsmarkt schilderen onder de bezielende leiding van Durk. ‘Wy beskikke hjir oer alle middels. We wurkje mei goed materiaal en der is kundige begelieding. As je gjin goed fervemateriaal hawwe en gjin goede stipe, dan krije je hiele oare kwaliteit.’
Het is een gevarieerde groep kunstenaars: ‘De jongste is achttjin en de âldste is yn de santich. De ien skilderet abstrakt en de oar hiel ferfine, mar elkenien is konsintreart dwaande. Moatst de kop der wol by hâlde ast skilderest, mar der wurdt ek in soad wille makke fansels’, vertelt Durk.
Schilderen voor Cambuur
De kunstenaars zijn vrij in het onderwerp dat ze willen schilderen. Ze krijgen ondersteuning bij het materiaalgebruik, kleurcombinaties en worden uitgedaagd om buiten hun comfortzone te stappen. Durk laat een aantal schilderijen en schetsboeken zien van zijn kunstenaars. ‘As ien hieltyd mar ien ding docht, dan prikkelje wy dyjinge wolris om ek ris wat oars te skilderjen.’
Het komt ook wel voor dat een bedrijf of organisatie met een opdracht komt. ‘Lêsten hat ien fan ús keunstners, Erwin Plaisier, by de direkteur fan Cambuur op besite west om in skilderij fan it âlde stadion oan te bieden. De direkteur woe ek graach in skilderij fan it nije stadion.’
Niet alle schilderen zijn geschikt voor de verkoop of het uitlenen. ‘Ik besykje elkenien yn in list te krijen. Dat is ek wichtich. It is net allinnich it meitsjen fan it skilderij, mar úteinlik wolle je it ek sjen litte. Dat kin fia in eksposysje, mar wy meitsje ek in soad gebrûk fan Facebook. De measte keunstners fine it hiel moai as harren keunst ferhierd wurdt.
‘Treppensgat is in hiele opjefte’
Eén van die huurders is Doarpswurk. De kunst van Atteljee en haar voorgangers vrolijkt al meer dan tien jaar het kantoor in Raerd op. Na de fusie in 2006 moest het kantoor aangepast worden: ‘Wy woene ek wat aardichs oan de muorre en woene wat oars as de gewoane útlien. Wy binne sels in maatskiplike organisaasje dy’t minsken yn harren krêft sette. Op dizze wize woene wy wat werom dwaan. Nei ús earste besite wiene Anneke en ik fuort posityf’, vertelt Lysbeth Office manager bij Doarpswurk.
Het kantoor wisselt één keer per jaar van kunst. Er wordt goed over nagedacht wat voor stukken waar moeten komen. ‘We besykje foar elke wurknimmer in skilderij út te sykjen dat by him of har past. Sa sykje wy foar Titus altyd in bist út.’ De makkelijkste ruimte om een schilderij voor uit te zoeken is de kantine. ‘Dêr binne we gau oer út. Dêr moat altyd in doarpsgesicht of in lânskip hingje’. Voor het trappenhuis hebben Anneke en Lysbeth wat meer tijd nodig, weet ook Durk: ‘It treppensgat wit ik noch wol, dat wie alle jierren wer in hiele opjefte om dêr wat geskikst foar te finen’. Lysbeth moet lachen als ze dat hoort: ‘Dat kloppet, dat komt omdat we dêr altyd in trijelûk wolle fan trije lytse skilderijkes dy’t byinoar passe en dy moatte der dan wol tafallich wêze.’
Ritueel
Het bezoekje aan Kunstgroep Atteljee is inmiddels uitgegroeid tot een jaarlijks uitje. ‘It is in ritueel wurden. Anneke en ik planne der altyd in pear oeren foar yn. Der moat nammentlik wol wat regele wurde. We moatte de keunst dy’t ynlevere wurdt sammelje’, vertelt Lysbeth met een glimlach. ‘Wy nimme in auto dêr’t alles yn past, want der sitte somtiden hiele grutte skilderijen by. Wy nimme tekkens, lekkens en doeken mei, sadat de skilderijen net skea krije. Dan geane we nei Ljouwert en keutelje we tegearre troch de stêd.’
‘It oanbod is wat it is. It feroaret wolris, mar dat hinget fan de keunstners ôf’, vertelt Durk. Maar er zit altijd wel iets tussen en anders proberen de kunstenaars de huurders wel te overtuigen om hun werk te lenen. ‘It atelier en de útlien sitte yn Frentsjer neist elkoar. Dat is ek it moaie fan de útlien dat je it ferhaal efter in skilderij hearre.’ Anneke en Lysbeth slagen er altijd in om iets te scoren voor het kantoor: ‘Wy besykje echt tichteby it tema fan doarpen te bliuwen of lânskippen mei bygelyks kij. As dat der net is, dan besykje we wat mei natuer of wat abstracts.’
Als alle kamers voorzien zijn van een passend kunstwerk sluiten Anneke en Lysbeth het ritueel af met een drankje op het terras. ‘Op dizze wize drage wy by oan it wurkgelok fan de keunstners en ek oan ús eigen wurkgelok troch hoe moai oft ús gebou oanklaaid is’, zegt Lysbeth.
Werkgeluk
Aan het einde van het gesprek met Durk zijn ook de laatste kunstenaars Josin en Kasper huiswaarts gekeerd. Ze kunnen niet wachten om verder te gaan met hun kunstwerken. ‘Foar guon is it in baan en foar oaren is it in oaze fan rêst. Mar it is foaral in moaie omjouwing om selsbetrouwen op te bouwen. Kinst it eins net ferkeard dwaan’, vertelt Durk.
De volgende keer dat u in het kantoor bent, kunt u eens extra goed kijken naar de muren en wie weet hangt er volgend jaar wel een schilderij uit de serie ‘Bassie en Adriaan in Europa’ van Josin in één van de kamers in Raerd!
Tekst & foto’s: Hendrik Tamsma
Bekijk én like Atteljee op Facebook
