Vrijwilligers worden al sinds jaar en dag het cement van de samenleving genoemd en leefbaarheid is een term die elke dag voorbij komt in relatie tot bijvoorbeeld woonomgeving-voorzieningen-zorg-vergrijzing-eenzaamheid-energietransitie-versterken van de mienskip. Het minste wat die vrijwilligers kan worden aangeboden, is hulp bij hun plannen of werkzaamheden.
Geschiedenis
De provinciale ondersteuningsstructuur voor kleine kernen en dorpshuizen is vanaf het midden van de jaren 70 van onderop gevormd en gegroeid vanuit de behoefte die er was, en nog steeds is. Een waardevolle en nuttige keten. In Friesland zijn in 1978 de Feriening Lytse Doarpen én de Stichting Samenwerking van Dorpshuizen in Friesland opgericht. Beide hebben een voortrekkersrol vervuld als het gaat om leefbaarheid en sociale cohesie. In 2006 gefuseerd tot de Stichting Doarpswurk, waarbij momenteel meer dan 275 dorpsbelangen en 230 dorpshuizen zijn aangesloten. Vrijwel alle dorpshuizen zijn in eigendom van een lokale stichting, die veelal met vrijwilligers de betreffende accommodatie bestuurt en beheert.
Ondersteunen
Nederland telt tien provinciale ondersteuningsorganisaties waarop dorpen én dorpshuizen een beroep kunnen doen. Die tien werken, waar het kan, samen. De lijnen zijn kort en kennis wordt gedeeld. Mooi voorbeeld is de digitale Vraagbaak voor dorps- en buurthuizen. Oorspronkelijk bedacht en uitgewerkt door Noord-Brabant en Friesland, nu formeel ondergebracht bij de Landelijke Vereniging van Kleine Kernen (LVKK), een samenwerkingsverband van alle provinciale verenigingen voor kleine kernen en dorpshuizen. Het belang van een organisatie als LVKK wordt gezien door de rijksoverheid. Dit jaar krijgt de LVKK een eenmalige financiële bijdrage van de rijksoverheid waardoor de organisatie dit jaar fors kan uitbreiden. Door deze extra impuls kan de LVKK zich hopelijk duurzaam versterken en professionaliseren.
Doarpswurk kan verder
Met het spreekwoordelijke bloed, het nodige zweet en de oprechte tranen is het ons, mede dankzij onze achterban, in 2023 (weer) gelukt het provinciaal bestuur ervan te overtuigen dat subsidie aan Doarpswurk, en daarmee indirect aan de vele vrijwilligers, veel oplevert als het gaat om de leefbaarheid in Fryslân. Mijn collega’s en ik kunnen in de komende bestuursperiode van vier jaar verder. Ik ben er blij mee want het stimuleren en ondersteunen van al die vrijwilligersinitiatieven is mooi maar vooral ook nuttig werk.
Specifieke kennis, bijvoorbeeld op het terrein van dorpshuizen en dorpsvisies, is al gedurende bijna een halve eeuw aanwezig bij Doarpswurk. Kennis die provinciaal gezien niet verloren moet gaan. Duizend-en-een vrijwilligers, die dagelijks in touw zijn in de ruim 400 Fryske dorpen en 230 dorpshuizen, verdienen een helikopterview zowel op provinciaal én landelijk niveau.
Anneke Aans
