21 december 2022
Een van de belangrijke pijlers in ons werk is het proces van draagvlak en draagkracht. Om een dergelijk proces te doorlopen is het van belang dat we investeren in elkaar. Het gesprek met elkaar aangaan. En bovenal naar elkaar luisteren. Om van daaruit tot een zo breed als mogelijk gedragen plan te komen. Zo werkt het idealiter.
Lukt dat altijd? Nee, zeker niet. En vaak gaat het dan ‘mis’ omdat we niet meer luisteren. Het vermogen verliezen om daadwerkelijk gehoor te geven aan een ander en open te staan voor andere opvattingen. En om ons standpunt kracht bij te zetten, gaan we steeds wilder en luider om ons heen slaan. Dat gegeven zien we in veel grote vraagstukken voorbijkomen, die op dit moment actueel zijn.
Een zorgelijke trend die verbinden met elkaar lastiger maakt. En dus popt regelmatig de vraag op: wat nu? Hoe gaan we hiermee om? Hoe kunnen we dit doorbreken? Wat moeten we doen? Wat is wijsheid? Waar beginnen we? En nu….?
Vaak moeten we dan even ‘een stap terug’ doen in het proces. Omdat er nog onduidelijkheden zijn, zaken op de ‘onderstroom’ spelen, er wellicht onvoldoende is geluisterd naar iedereen, niet iedereen heeft geuit wat echt van belang voor hem of haar is. Die stap ‘terug’ lijkt dan in eerste instantie vertragend, maar is ontzettend belangrijk om vooral wel te gaan zetten. Want van daaruit kan namelijk gewerkt worden aan het gezamenlijke fundament. En als dat stevig is, kan er vervolgens gebouwd worden. En ook vaak versneld. Die ogenschijnlijke vertraging wordt dan snel weer ingehaald.
We zijn met veel onzekerheden omgeven. En dus is het antwoord op de vraag ‘en nu?’ vaak niet dan wel onvoldoende te geven. Simpelweg omdat we het antwoord niet weten, dan wel omdat het antwoord met veel onzekerheden is omgeven. En dat vinden we lastig, ingewikkeld en wat vooral opvalt: we accepteren het niet. We verwachten een antwoord.
Tijdens de pandemie is die – wat mij betreft negatieve – trend meer dan ooit zichtbaar geworden. We willen antwoorden en wel nu. Terwijl niemand precies kon voorspellen hoe de pandemie zich zou gaan ontwikkelen en keuzes die zijn gemaakt met veel onzekerheden waren omgeven. Die nuance werd of niet gehoord dan wel niet geaccepteerd. En dus ging men op zoek naar ‘eigen’ waarheden. Ontstonden complottheorieën. Kwamen we steeds meer tegenover elkaar te staan. Bekroop je het gevoel dat je ‘moest’ kiezen.
Ons werk in de mooie Fryske dorpen gaat over het belang van connectie. Dat algemene gegeven onderschrijft eigenlijk iedereen. Maar zodra je daar dieper op ingaat en vraagt naar verbondenheid, krijg je vooral verhalen te horen over niet verbonden zijn. Om goed verbonden te kunnen zijn, moet je de kwetsbaarheid durven te omarmen. En dat durven we (te) vaak niet dan wel onvoldoende. Of hebben we met elkaar een omgeving gecreëerd, waarin dat niet meer kan en mag?
En nu? Nee, ik heb zeker niet alle antwoorden. Maar laten we beginnen met een ogenschijnlijk eenvoudige oplossing: stop met schreeuwen, begin met luisteren. De opgaven en uitdagingen zijn groot en complex en daarin hebben we elkaar heel hard nodig. En dat kan alleen als we stoppen met schreeuwen en beginnen met luisteren. Om van daaruit gezamenlijk te werken aan breed gedragen oplossingen. Dat lijkt simpel en eenvoudig, maar blijkt ontzettend ingewikkeld. Maar ergens ‘moet’ het beginnen. Dus mijn oproep aan u allen is: doe mee! Laten we een omgeving creëren waarin we oprecht naar elkaar luisteren. Mei elkoar, foar elkoar. Om van daaruit te werken aan een nog veel mooier Fryslân, waar wij gezamenlijk een bijdrage aan leveren. Met oog en aandacht voor elkaar.
Ik wens u allemaal – en zij die u lief zijn – een prachtig, inspirerend, liefdevol en gezond 2023 toe. En ik schreeuw het voor deze ene keer nog een keer uit: stop met schreeuwen, begin met luisteren!
Theo Andreae
