27 augustus 2020

Schoolvoorbeeld van burgerparticipatie in Steggerda

Dorpsbelang Steggerda kocht vorig jaar de voormalige basisschool in het dorp. Nu is het zaak om een goed plan op te stellen voor het gebruik, de inrichting en exploitatie ervan. De Stichting Onderdak Steggerda (SOS) is hier druk mee bezig, vertelt voorzitter Anne Engwerda.

De christelijke en openbare basisschool in het dorp zaten onder één dak, tot de christelijke school in 2007 werd gesloten. Dat deel van het gebouw werd ingericht als multifunctioneel centrum Multisteck met een kinderopvang, fysiotherapiepraktijk en logopediepraktijk als zakelijk huurders. Daarnaast was er ruimte gecreëerd voor het dorpsarchief en een boekenuitleen voor het dorp.

In 2019 sloot ook de openbare basisschool en kwam het gebouw – eigendom van de gemeente – te koop. ‘Dorpsbelang richtte een werkgroep op die ging onderzoeken of het mogelijk is om het gebouw te kopen en in te zetten voor de leefbaarheid van het dorp’, vertelt Engwerda die zelf ook zitting in de werkgroep had.

Er volgden vele gesprekken met de wethouder en de ambtelijke organisatie van de gemeente Weststellingwerf. De gemeente bood het pand uiteindelijk tegen de taxatiewaarde te koop aan. Dat was wel even slikken, want dat betekende dat er ruim 3 ton op het kleed moest komen voor aankoop. ‘Dat is best veel geld’, stelt Engwerda. ‘Daarnaast was duidelijk dat we moeten investeren in duurzaamheid en verbouw.’ Dorpsbelang legde het dilemma voor aan verenigingen, stichtingen en café-eigenaren in het dorp & vervolgens aan de leden, en het bleek dat er veel draagvlak in het dorp bestond voor het initiatief om de school aan te kopen.

Dus ging de inmiddels opgerichte Stichting Onderdak Steggerda aan de slag met fondsenwerving. Bij de PKN-gemeente en de Stichting Bercoop Fonds kon een voordelige lening worden afgesloten. Daarnaast kregen ze een donatie van het Bercoop Fonds. Het resterende bedrag van ruim 33.000 euro werd binnengehaald via de uitgifte van obligaties in het dorp.

Met de leningen en fondsenwerving kon de voormalige school, met daarin multifunctioneel centrum Multisteck, worden aangekocht. Dankzij de vaste huurders – de kinderopvang, fysiotherapeut en een dagbesteding voor jongeren met een meervoudige beperking – kunnen de vaste kosten worden betaald en behouden het dorpsarchief en boekenuitleen hun plek.

Samen met de energiecoöperatie in het dorp wordt een energieplan geschreven en zijn de eerste stappen naar verduurzaming gezet. ‘We werken zoveel mogelijk met vrijwilligers en lokale ondernemers’, vertelt Engwerda. Ook worden dorpsbewoners gevraagd naar de mogelijke bestemming en inrichting van het nog lege deel van het schoolgebouw, het schoolplein en een sportveldje. ‘Daaruit kwam ondermeer al naar voren dat mensen een ontmoetingsplek heel belangrijk vinden.’

Steggerda heeft geen dorpshuis waar het hele dorp terecht kan voor activiteiten. Het dorp kent veel verenigingen en stichtingen die ieder voor zich hun eigen activiteiten organiseren. ‘Dat is van oudsher zo gegroeid, mede omdat je eigenlijk twee kernen hebt: Steggerda-kerk en Steggerda-vaart. En er waren drie scholen: de christelijke, katholieke en openbare. Dat zorgde voor verdeeldheid en heeft het dorp getekend in de ontwikkeling.’ Nu is de verzuiling nauwelijks meer aan de orde en komt er meer eenheid in het dorp, constateert Engwerda.

Daarbij komt dat het dorp ook zelfverzekerder wordt. ‘Als derde dorp van Weststellingwerf met 1100 inwoners zijn er nog maar weinig voorzieningen. De gemeente heeft hier ook geen goed imago, omdat veel inwoners zich toch wat in de steek gelaten voelen. Met dit initiatief laten we zien dat we als dorp initiatief nemen en onze schouders er onder willen zetten. Maar dan hebben we wel steun van de gemeente nodig. Ons initiatief past prima in de nieuwe Omgevingswet die er aan komt. In de nieuwe wet wordt burgerparticipatie gestimuleerd. Dat is wat wij nu doen.’

Belangrijk is nu dat er een goed plan komt voor het gebruik en inrichting waar het hele dorp achter staat en waarmee ze naar de gemeente, provincie en andere potentiële geldschieters kunnen. ‘We hopen dit jaar een plan klaar te hebben, zodat we begin volgend jaar kunnen starten met de fondswerving. Het zou mooi zijn dat we het verbouwingsplan en inrichting in 2021 kunnen realiseren en dan van start kunnen met de exploitatie.’

De stichting draait volledig op vrijwilligers en dat is best pittig zo nu en dan. ‘Het politieke spel en lobbyen zijn de belangrijkste vereisten om bij een gemeente voet aan de grond te krijgen. Daarvoor hebben we hulp gehad van Titus Sijmonsma van Doarpswurk. Bij hem konden we ook terecht voor expertise en als klankbord. En we hebben ook contact met andere dorpen om voorbeelden te kunnen zien.’

Tekst & foto: Ida Hylkema