29 september 2022
“HET DORP IS ECHT IN THE LEAD”
Deze, weinig Friese, woorden werden meerdere malen herhaald in mijn gesprek met een Friese gemeente. Het gesprek ging over de inzet van de Energiemix Methode. Waarom zijn die woorden, zeker in de warmtetransitie, nu zo cruciaal?
Het is inmiddels genoegzaam bekend: de aardgasprijzen rijzen de pan uit, we zijn voor onze warmtevoorziening afhankelijk van een eindige en CO2-uitstotende warmtebron aardgas, én we zijn steeds afhankelijker geworden van schimmige regimes om in onze aardgashonger te voorzien.
Om te werken aan die CO2-arme warmtevoorziening, waarbij we ook nog eens zelf de eigenaar worden van de duurzame warmtebronnen, hebben gemeenten een visie (Transitievisie warmte) opgesteld waarin ze aangeven welke wijken, wanneer van het aardgas af gaan en met welke duurzame warmtebronnen ze dat willen gaan doen.
De warmtetransitie komt, in tegenstelling tot menig andere transitie, echt binnenin huis bij mensen: anders koken, anders douchen en anders je huis verwarmen. Deelname van – uiteindelijk – alle huiseigenaren is dus cruciaal. Dat lukt alleen als je zeggenschap én eigenaarschap regelt. Of je doet het ‘old school’ en rolt het uit en verplicht het, met alle sociale weerstand van dien.
Om dat verplichten tegen te gaan werd de Energiewerkplaats onlangs benaderd door de energiewerkgroep van een plaatselijk belang. Ze willen het heft in eigen hand nemen en op zoek gaan naar mogelijke alternatieven voor aardgas. De Energiemix Methode helpt dorpen om een eerste idee te vormen hoe ze in hun energie voorziening (elektriciteit én warmte) kunnen voorzien.
Alhoewel de gemeente de lead had bij het opstellen van de Transitievisie warmte was in het gesprek met de energiewerkgroep én de gemeente de overduidelijke boodschap van de gemeente: ”We willen graag aanwezig zijn op de 2 avonden van de energiemix, maar het dorp is vooral zelf in the lead.” De gemeente zag heel helder in, dat zonder het dorp en haar bewoners de warmtetransitie gedoemd is te mislukken. Geslaagde transities kunnen niet afgedongen worden maar ontstaan van onderop!
Oscar Jansen
